Dönüşemeyenler Ne Derece Tehlikeli?

Kabul etmemiz gerekir ki plastikler hayatımızda kritik rol oynuyorlar. Plastikler bu kadar ucuzlayıp yaygınlaşmasaydı belki de tüm dünyanın gıda ve hijyen gibi temel ihtiyaçları bu kadar karşılanmayacaktı. Ancak plastik kullanımı öyle hızlı arttı ki, artık insanlığın ilerlemesine hizmet etmekten çok geleceği için tehdit oluşturmaya başladı.

Aslında plastik dediğimiz kavram çok geniş. Kelime anlamı; elle yoğrulabilen, istenilen biçimi alabilen, biçim verilmeye elverişli olan demek. Genellikle zararlarından bahsettiğimiz plastik ise ham petrolün işlenmesi sonucu arta kalan malzemelerden üretilmektedir. Gezegene kalıcı zararları olan, çok uzun yıllar parçalanmadan kalan bu ürünler denizlerimizi kalıcı bir şekilde kirletiyor, mikroplastiklere dönüşerek deniz canlılarının vücutlarına giriyor, içme sularına, besinlerimize karışarak insan vücuduna giriyor. O kadar ki, bir insanın her hafta ortalama 1 kredi kartı büyüklüğünde plastik yediği düşünülüyor.

Bir de biyoplastik diye bir kavram var. Çeşitli bitki atıklarının proses edilmesi ile oluşan biyoplastikler doğada kısa sürede çözünüyor. Normal bir kompost ile bir yıl kadar bir sürede, profesyonel kompost ile ise haftalar içinde tamamen çözünebiliyor. Petrol bazlı plastiklerin 400 -1000 yıl arasında çözünebildiği düşünüldüğünde iyi bir alternatif olarak gözüküyor. Biyoplastikler günlük hayatta kullanılmaya başlandı fakat henüz aşılması gereken bazı konular var. Bunları ayrı bir yazıda inceleyelim.

Bu arada unutmadan söyleyelim. Şimdiye kadar üretilmiş olan plastiklerin sadece %9'unun geri dönüştürüldüğü biliniyor. Yani plastikte tamamen geri dönüşüm hem teknolojik olarak mümkün değil hem de üreticilerin geri dönüştürmekle ilgili herhangi bir yükümlülükleri olmadığı için teknolojik olarak geri dönüştürebiliyor olanlar dahi geri dönüştürülmüyor.